انواع دیگ آب گرم بر اساس مسیر گازهای حاصل از احتراق شعله

دیگ آبگرم تک پاس

این نوع دستگاهها تقریبا از رده خارج شده اند و دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرند.

در این نوع دیگ آب گرم گازهای تولید شده از شعله و احتراق مسیر دیگ را یکبار طی کرده و بعد از طریق دودکش خارج می شدند.

دیگ آبگرم دو پاس

در این بویلرها گازهایی که در اثر احتراق و شعله ایجاد می شوند، مسیر دیگ را دو بار طی می کنند و بعد وارد دودکش می شوند.

در این نوع دستگاهها گازهای تولید شده یکبار از جلوی دیگ عبور کرده و پس از رسیدن به انتها از طریق لوله های تعبیه شده که انتقال حرارت نام دارند به جلوی دیگ باز می گردند.

دیگ آبگرم کوره برگشتی

در این بویلر ها هم گازهای تولید شده در اثر احتراق مسیر دیگ را دوبار طی می کنند با این تفاوت که این گازها از مرکز کوره تا انتها حرکت کرده و بعد از اینکه به انتهای کوره رسیدند چون به صورت بسته طراحی شده اند و همینطور به خاطر محدب بودن انتهای آن از اطراف کوره مسیر خود را پیدا کرده و به جلوی دیگ باز می گردند. بعد از این مرحله گازها به پاس لوله ها منتقل می شوند و از طریق دودکش خارج می گردند.

در این نوع بویلرها چون گازهای تولید شده سه بار مسیر دیگ را طی می کنند راندمان بیشتری نسبت به نوع دو پاس دارند.

دیگ آبگرم سه پاس

در این نوع بویلرگازهای حاصل از احتراق سوخت سه بار مسیر دیگ را طی خواهند کرد.

این دیگ ها به همین دلیل اگر درست و دقیق طراحی شوند، نسبت به انواع دیگر راندمان بسیار بالاتری دارند.

دیگ آبگرم عقب خشک و عقب تر

نوع دیگری از بویلر وجود دارد که آن را عقب تر می گویند.

در این نوع دیگ آب گرم بین محفظه احتراق و انتهای دیگ وجود دارد و در نوع عقب خشک بین محفظه احتراق و انتهای دیگ سیمان و یا آجر نسوز قرار می دهند.

استفاده از دیگ های عقب تر مزیت های بیشتری دارد. این دیگ ها راندمان حرارتی بالاتری داشته و البته تنش حرارتی کمتری هم دارند و تعمیرات و نگهداری آنها هم مقرون به صرفه تر است.

دیگ های واتر تیوپ و فایر تیوپ

دو نوع دیگر بویلر وجود دارد که به واتر تیوپ و فایر تیوپ مشهور هستند.

دیگ آب گرم واتر تیوپ به دیگی گفته می شود که آب از درون لوله های آن عبور کرده و گازهای تولید شده در جریان احتراق در اطراف آن قرار دارند و در مقابل دیگ فایر تیوپ دیگی است که گازهای ناشی از احتراق داخل لوله هستند و آب در اطراف آنها وجود دارد.

دیگ آبگرم چدنی که از پره های شکل یافته از چدن ساخته می شوند در قدیم بیشتر مورد استفاده قرار می گرفت ولیکن با توجه به محاسن بویلر های فولادی نسبت به دیگ چدنی امروزه استفاده از این نوع دیگ آبگرم کمتر رایج می باشد. این دیگ ها بر اساس ظرفیت حرارتی آن ها از تعدادی پره چدنی تشکیل شده اند.

در فضای وسط پره ها شعله مشعل قرار می گیرد و جهت افزایش بازده دیگ و حداکثر استفاده از انرژی حرارتی سوخت، در محیط پره ها مجرا های خاصی در نظر گرفته شده است که گاز های حاصل از احتراق از آن ها عبور می کنند و انرژی خود را به آب داخل دیگ منتقل می کنند. دیگ های چدنی برای فشار های پایین و حداکثر ۵ بار استفاده می شوند.

مزایای دیگ های چدنی :

1. در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم هستند.
2. به دلیل قابلیت جدا شدن پره های دیگ حمل و نقل آن ها آسان است و ظرفیت حرارتی آن ها با افزایش یا کاهش تعداد پره ها قابل تغییر است.
3. در صورت شکستن پره ها می توان آن ها را با پره نو تعویض کرد.
4. قیمت آن ها ارزان تر است.

معایب دیگ های چدنی :

1. از مشکلات اصلی دیگ ها ترک برداشتن جدار پره ها در اثر تنش های حرارتی، فشار زیاد سیستم، ایجاد رسوب روی سطح داخلی پره ها و … است.
2. راندمان حرارتی آن ها نسبت به دیگ های سه پاس فولادی کمتر است.
3. مقاومت آن ها در برابر برخورد مستقیم شعله پایین است و درصورتیکه در داخل دیگ آب نباشد و مشعل بیشتر از ۵ دقیقه روشن بماند کل پره را باید تعویض کرد.
4. برای مناطق خیلی سرد که امکان شوک حرارتی وجود دارد مناسب نمی باشند.
5. هزینه نصب و جمع کردن آن ها بیشتر است.
6. دیگ فولادی آبگرم به صورت یکپارچه در کارخانه و از ورق و لوله فولادی آلیاژی آتشخوار تولید می گردد. این دیگ ها به دو دسته آب در لوله (water tube) و آتش در لوله (fire tube) تقسیم می گردد.معمولا در مواردی که نیاز به تامین فشار های بسیار بالا می باشد (مثل نیروگاه ها) ازدیگ های واترتیوب استفاده می گردد. دیگ های فولادی آتش در لوله یا فایر تیوب در تاسیسات متداول تر هستند.

   این نوع دیگ ها در صنایع و کارخانجات مختلف، ساختمان ها و مجتمع های مسکونی کاربرد دارند.

   مزایای دیگ های فولادی :

   1. طول عمر این دیگ ها بالا تر است.
   2. راندمان و بازده حرارتی دیگ های فولادی سه پاس از دیگ های چدنی بیشتر است.
   3. ظرفیت آن ها تقریبا نامحدود است.
   4. قابلیت تحمل شوک های حرارتی را دارند.
   5. فشار های خیلی بالا را می توانند تحمل کنند (مناسب جهت ساختمان های مرتفع)
   6. قابلیت تطابق با هر نوع سوخت را دارند.

   معایب دیگ های فولادی :

   1. قیمت آن ها نسبت به دیگ های چدنی بالاتر است.
   2. چون در کارخانه به صورت یکپارچه ساخته می شوند حمل و نقل آن مشکل است.
   3. در صورت خرابی هزینه تعمیر آن ها بالاتر است.
   4. ظرفیت آن ها ثابت و غیر قابل تغییر است. 

دیگ بخار، انواع دیگ بخار، خرید دیگ بخار، تولید دیگ بخار، ساخت دیگ بخار، تولید کننده دیگ بخار