انفجار دیگ بخار

انفجار دیگ بخار یک فاجعه بسیار بزرگ است. و در زمانی که این اتفاق بیفتد به دلیل قدرت بالای تخریب خطرات جانی و مالی را بهمراه دارد. دلیل قدرت بالای تخریب بویلر صنعتی این است که قسمت های مختلف آن مانند یک نارنجک عمل می کند و به هوا پرتاب می شود. درنتیجه هرچیزی که سر راه بویلر باشد را تخریب می کند. در مقاله قصد داریم تمامی دلایلی که منجر به انفجار دیگ بخار می شود را مورد بررسی قرار دهیم. همچنین راهکار های جلوگیری از این اتفاق را بطور کامل شرح می دهیم. بطورکلی دو دلیل برای ترکیدن بویلر صنعتی وجود دارد. خرابی در بخش های مختلف فشار و آب، مورد دیگر سوخت استفاده شده در کوره دیگ بخار بویلر صنعتی که به آن انفجار هوا نیز گفته می شود.

در مقوله خرابی بخش های مختلف فشار و آب ترکیدن بویلر میتواند به دلیل خرابی اجزای دیگ بخار مانند شیرهای بخار بویلر صنعتی  پمپ آب بویلر و… باشد. دلایل دیگر در این قسمت میتوان به خوردگی قسمت های مهم بویلر صنعتی و یا پایین بودن سطح آب یا به تعریفی دیگر کم شدن آب اشاره نمود. خوردگی در امتداد لبه های اتصالات موجود در بویلر یکی از عمده ترین دلایل انفجار دیگ بخار می باشد.

در مقوله سوخت کوره یا انفجار هوا که نام دیگر آن انفجار جعبه آتش می باشد. ممکن است در دیگ های بخار که از سوخت گازی یا نفتی استفاده می کنند اتفاق بیفتد. انفجار جعبه آتش در بویلرهای که از سوخت جامد استفاده می کنند کمتر رخ می دهد. بطور کلی دلایل انفجار دیگ بخار را بررسی کردیم در ادامه بطور کامل این دلایل را بررسی میکنیم. همچنین جلوگیری از ترکیدن بویلر را نیز مورد بررسی قرار میدهیم تا بتوانید از بوجود آمدن این فاجعه جلوگیری کنید.

دلایل و عوامل انفجار دیگ بخار

دلایل زیادی برای ترکیدن بویلر وجود دارد. مانند تصفیه آب ضعیف که باعث پوسته پوسته شدن آن می شود. گرم شدن بیش از حد صفحات موجود در ساخت دیگ بخار ، سطح پایین آب، خرابی شیرهای ایمنی و انفجار کوره یا شوک حرارتی میتواند به نوبه خود اگر مقدار آن از عد مجاز بیشتر باشد باعث انفجار دیگ بخار شود. یکی دیگر از این دلایل آموزش ضعیف اپراتور در نتیجه غفلت یا سوء استفاده دیگر از دیگ بخار از ابتدای انقلاب صنعتی دلیل مکرر ترکیدن بویلر بوده است. در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم ، سوابق بازرسی منابع مختلف در ایالات متحده ، انگلیس و اروپا نشان داد كه بیشترین علت انفجار دیگ بخار از طریق زنگ زدگی بوده است. این مورد در تمامی بویلر های صنعتی دو تا پنج برابر بیشتر از همه دلایل دیگر بوده است.

قبل از وجود دانش اصولی در مورد استانداردهای بازرسی و كنترل كیفیت با صنعت در حال رشد سریع دیگ های بخار تعداد قابل توجهی از انفجارهای بویلر های صنعتی مستقیماً مربوط به طراحی ضعیف، طرز کار و نقصهای غیر قابل کشف در تجهیزات بی کیفیت قابل ردیابی بودند. فراوانی خرابی دیگهای بخار در آمریکا به دلیل نقص در تجهیزات و طراحی باعث جلب توجه سازمان های بین المللی استاندارد های مهندسی مانند ASME شد که اولین کد آزمایشی بویلر صنعتی خود را در سال ۱۸۸۴ تأسیس کرد. انفجار دیگ بخار در کارخانه کفش Grover، فاجعه در بروكتون، ماساچوست در ۱۰ مارس ۱۹۰۵ که منجر به ۵۸ كشته و ۱۱۷ زخمی شد و به ایالت ماساچوست الهام بخشید كه نخستین قوانین مربوط به دیگهای بخار خود را در سال ۱۹۰۸ منتشر كند.

یکی از مهمترین ترین دلایل انفجار دیگ بخار غیر استاندارد بودن آن است که در ایران و شهر شیراز نیز یک اتفاق ناگوار در این خصوص رخ داده است.

دلایل انفجار بویلر

دلیل اصلی انفجار بویلر  کمبود استحکام در پوسته یا سایر قسمت های بویلر صنعتی، فشار بیش از حد و گرمای بیش از حد که در حقیقت تنها دلایل آن دز زمان های قدیم بوده است. یکی دیگر از دلایل انفجار بویلر کمبود قدرت در دیگهای بخار بود که این امر ممکن است به دلیل نقص بخش های اصلی، بد کار کردن بویلر باشد.علت انفجار دیگ بخار همیشه به این دلیل است که بخشی از بویلر صنعتی بنا به دلایلی در برابر فشار وارده بسیار ضعیف عمل می کند. این امر ممکن است به دلیل یکی از دو دلیل زیر باشد:

یا بخاطر خود دیگ بخار است. به اندازه کافی قدرتمند نیست که بتواند فشار كاری مناسب را تحمل كند، و یا طبق فشارکاری تعریف شده برای آن در صنعت مورد استفاده بهر گرفته نمی شود. بعنوان مثال دیگ بخار را با فشار ۵ بار خریداری نموده اید این بویلر صنعتی توان کار بیش از ۵ بار را ندارد. اگر بیش از حد مجاز از آن توقع داشته باشید ممکن است مدتی برای شما کار کند اما در نهایت منجر به انفجار بویلر می شود.

بطور کلی دلایل انفجار بویلر پوسته ضعیف، قطعات بی کیفیت، فشار بیش از حد، گرمایی بیش حد، خرابی دریچه کاهش فشار، خوردگی بخش های مختلف دیگ بخار، سطح آب پایین است. به طور خلاصه دیگ بخار به اندازه کافی قوی نیست که بتواند در برابر فشاری بیشتر از حد مجاز که انتظار می رود مقاومت کند. همانطور که در ابتدای مقاله در مورد یکی از دلایل انفجار دیگ بخار سوخت یا انفجار هوا از كوره گفته شد. این انفجار معمولا پس از شعله ور شدن مشعل اتفاق می افتد. ایجاد دودهای نفتی یا سوختی مانند گاز طبیعی ، زغال سنگ یا پروپان در محفظه احتراق مشعل دیگ بخار  می تواند باعث انفجار بویلر شود.

انفجار دیگ بخار در شیراز

در مورد اولین انفجار بویلر در کارخانه کفش Grover بر اثر کم بود آب در دیگ بخار اتفاق افتاد که پس آن در سال ۱۸۸۴ اولین آزمایشات برای تست و بارزسی بویلر های صنعتی صورت گرفت. انفجار دیگ بخار در شیراز طبق گزارش خبرگزاری ایرنا در شهرک صنعتی و در یک کارگاه فوم سازی رخ داده و طبق گزارشات است خبرگزاری و شاهدان عینی این حادثه باعث کشته شدن دو نفر و همچنین مصدویت برای دو نفر دیگر را بهمراه داشته اشت. علاوه بر کشته و مصدومیت برای افراد حاضر در آن مکان ترکیدن دیگ بخار باعث تخریب هفتاد و پنج درصد از ساختمان اصلی و تخریب ده تا سی درصدی ساختمان های مجاور را بهمراه داشته است. دلیل انفجار دیگ بخار در شیراز طبق گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان فارس غیر استاندارد بودن دیگ بخار اعلام شده است. این حادثه در بهمن ماه سال ۹۶ اتفاق افتاده است.

برای جلوگیری از چنین حوادثی باید در هنگام خرید و فروش دیگ بخار به نشان استاندارد توجه ویژه ای داشته باشید. نشان استاندارد تضمینی بر کیفیت بویلر صنعتی و عدم انفجار آن است. بسیاری از افراد به دلیل بالا بودن قیمت دیگ بخار استاندارد از خرید آن اجتناب می کنند. اینکار باعث بوجود آمدن حوادثی مانند انفجار دیگ بخار در شیراز می شود. که جان دو نفر را گرفته و دو نفر را مصدوم نموده است. و خسارات زیادی را به ساختمان اصلی و ساختمان های اطراف محل نصب بویلر صنعتی وارد نموده است.

جلوگیری از انفجار دیگهای بخار

اصلی ترین موردی که باعث جلوگیری از ترکیدن بویلر صنعتی می شود همانطور که گفته شد خرید دیگ بخار استاندارد است. بدلیل اینکه در هنگام ساخت و بعد از ساخت طی تست های فراوان توسط سازمان ملی استاندارد در دسترس مشتری قرار می گیرد. همچنین در هنگام خرید بویلر در انتخاب فشارکاری آن باید دقت بالای داشته باشید که مناسب با صنعت مورد استفاده باشد بدلیل اینکه نباید از حداکثر فشارکاری یک بویلر بهره گرفت. بعد از خرید بویلر استاندارد باید توسط افراد با تجربه نصب و راه اندازی شود. دلیل نصب و راه اندازی دیگ بخار توسط افراد با تجربه است که این افراد با تنظمیات صحیح بویلر آشنایی کامل دارند. اگر تنظیم دیگ بخار به درستی انجام نگیرد بویلر بدرستی کار نمی کند و ممکن است انفجار را نیز بهمراه داشته باشد.

روش دیگر برای جلوگیری از انفجار دیگ بخار نگهداری منظم و مناسب است. اینکار باید توسط اپراتور دیگ بخار انجام گیرد. بدین صورت است که باید از تنظیم صحیح بویلر اطمینان حاصل کند. همچنین اپراتور باید اطمینان حاصل کند که کلیه قسمت های دیگ بخار باتوجه به تست و بازرسی های مکرر در شرایط کاری مطلوب قرار گرفته باشد. تا در مواقعی که نیاز به تعمیرات قریب الوقوع است قبل از تشدید آن انجام شود. تعمیرات غیر منتظره نه تنها از انفجار دیگ بخار جلوگیری می کند بلکه باعث می شود هزینه های اضافه ای جهت تعمیرات کلی کاهش پیدا کند. برای اینکه بتوانید با طرز کار دیگ بخار آشنا شوید میتوانید مقاله دیگ بخار چیست را مطالعه کنید. همچنین برای اطلاع بیشتر از انفجار دیگ بخار میتوانید رفرنس خارجی Boiler_explosion را مطالعه کنید.

جمع بندی

دلیل خرابی دیگ بخار بویلر صنعتی میتواند از دلایل انفجار دیگ بخار نیز محسوب شود. برای جلوگیری از ترکیدن بویلر باید دیگ بخار استاندارد خریداری کنید هرچند که قیمت آن بالا باشد. سپس باید توسط افراد ماهر بویلر صنعتی نصب شود. نگهداری دیگ بخار پس از نصب آن از مواردی است که باید به آن توجه ویژه ای شود. با نگهداری  صحیح علاوه بر جلوگیری از انفجار بویلر میتوانید از خراب شدن و افت کیفیت بخاردهی نیز جلوگیری کنید. آب دیگ بخار بویلر صنعتی باید مطلوب باشد اگر آب مورد استفاده در بویلر مطلوب نباشد باعث رسوب و خوردگی در آن می شود. در این خصوص میتوانید مقاله رسوب زدایی دیگ بخار و جلوگیری از خوردگی بویلر صنعتی را مطالعه کنید.